SẮP ĐI THI DÂNG QUAN THỦY BỘ HỌ TRƯƠNG - Chu Khánh Dư

Chữ Hán: 近試上張水部 朱慶餘　  　     洞房昨夜停紅燭， 待曉堂前拜舅姑。　 　  妝罷低聲問夫婿， 畫眉深淺入時無？

Âm Hán Việt: CẬN THÍ THƯỚNG TRƯƠNG THỦY BỘ Chu Khánh Dư Động phòng tạc dạ đình hồng chúc,　 Đãi hiểu đường tiền bái cữu cô.　 Trang bãi đê thanh vấn phu tế,　 Họa mi thâm thiển nhập thì vô?

Tác giả: Chu Khánh Dư

Chu Khánh Dư ( ? - ?) Tên là Khả Cửu, Khánh Dư là tên tự của ông. Người Mân Trung (nay là Phúc Kiến), TQ; cũng có sách ghi là người Việt Châu (nay thuộc Thiệu Hưng Triết Giang), TQ. Thi đậu tiến sĩ đời Bảo Lịch (825 – 827), đời Đường Kính tông. Trước khi đi thi, Khánh Dư làm bài thơ “Khuê ý” với câu đầu là “Động phòng tạc dạ đình hồng chúc” dâng lên Trương Tịch (lúc này nhậm chức Thủy bộ viên ngoại lang) Trương tịch làm thơ đáp lại, nhờ đó tiếng tăm họ Chu lan rộng khắp nơi.

Bài thơ cận thí thướng Trương Thủy bộ là bài thơ ứng thí tiến sĩ của Chu Khánh Dư trình Trương Tịch. Trong thơ ví mình như tân nương, Trương Tịch như tân lang, cha mẹ chồng ví như  quan chủ khảo, để trưng cầu ý kiến Trương Tịch. Linh hồn của bài thơ là 3 chữ câu cuối “nhập thì vô?” (hợp thời không? )Ý hỏi văn chương của mình có thích hợp không.

Ghi chú:

張水部: Trương Thủy bộ, tức Trương Tịch (Trương Tịch từng nhậm chức Thủy bộ viên ngoại lang).

洞房(động phòng): 新婚卧室: (Phòng ngủ đêm tân hôn).

停红烛：(đình hồng chúc) có nghĩa là giữ cho nến hồng cháy (suốt đêm). (Phong tục của người Trung Hoa trong đêm động phòng là để nến hồng cháy cả đêm chứ không tắt). Nhiều người dịch là “tắt ngọn nến hồng” hoặc “tắt ngọn đuốc hoa” theo thiển ý của tôi là sai. Chữ “停”(đình) ở đây có nghĩa giữ lại, lưu lại (cho nến cháy).

Dịch nghĩa:

SẮP ĐI THI DÂNG QUAN THỦY BỘ HỌ TRƯƠNG

Trong phòng tân hôn, đêm qua nến hồng cháy suốt đêm, đợi sáng ra, lên trước nhà chính, lạy chào cha mẹ chồng. Sau khi trang điểm xong, khẽ hỏi chồng: “nét mày tô vẽ đậm nhạt thế này có hợp thời không?”

Dịch thơ

Nguyễn Văn Chử dịch

SẮP ĐI THI DÂNG QUAN THỦY BỘ HỌ TRƯƠNG

Động phòng, đêm thắp nến hồng,

Sáng lên trình diện lạy mừng mẹ cha.

Điểm trang xong hỏi chồng là:

“Nét mày đậm lạt, có hài hòa không”.

Tháng 8/2014