ĐỀ Ở ĐÌNH NGHỈ TRÊN NÚI CỦA THÔI ẨN SĨ - Tiền Khởi

Chữ Hán: 題崔逸人山亭 錢起 藥徑深紅蘚，  山窗滿翠微。  羨君花下酒，  蝴蝶夢中飛。

Âm Hán Việt: ĐỀ THÔI DẬT NHÂN SƠN ĐÌNH Tiền Khởi Dược kính thâm hồng tiển, Sơn song mãn thúy vi. Tiễn quân hoa hạ tửu, Hồ điệp mộng* trung phi.

Dịch Nghĩa: ĐỀ Ở ĐÌNH NGHỈ TRÊN NÚI CỦA THÔI ẨN SĨ Lối đi hái thuốc phủ đầy rêu có màu hồng thẫm, Mở cửa sổ nhìn ra, tràn đầy màu xanh của núi rừng. Ta thèm muốn được như ông (Thôi tiên sinh) uống rượu dưới hoa, say túy lúy, Rồi như được bay lượn trong giấc mộng hồ điệp.

Tác giả: Tiền Khởi

Tiền Khởi 錢起 (710-782) tự là Trọng Văn 仲文, người đất Ngô Hưng (nay thuộc Hồ Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc). Năm Thiên Bảo thứ 10 đời Ðường Huyền Tông (751) thi đậu tiến sĩ, được bổ làm Hiệu thư lang, đi sứ đất Thục, rồi về thăng làm Khảo công lang. Giữa thời Ðại Lịch, đời Ðường Ðại Tông, làm chức Hàn Lâm học sĩ. Nổi tiếng ngang với Lang Sĩ Nguyên, người đương thời có câu: "Tiền hữu Thẩm Tống, Hậu hữu Tiền Lang" (trước có Thẩm Thuyên Kỳ, Tống Chi Vân, sau có Tiền Khởi, Lang Sĩ Nguyên). Tiền Khởi là một trong 10 tài tử đời Ðại Lịch.

Chú thích:

*Hồ điệp mộng, Mộng hồ điệp: Ngày xưa, Trang Chu mộng thấy mình hóa bướm, rõ rành rành một con bướm, Trang Chu cảm thấy vô cùng vui sướng, quên hẳn mình vốn là người. Bỗng khi tỉnh dậy, bàng hoàng giây lát, mới biết mình vốn là Trang Chu. Không hiểu Trang Chu mộng hóa bướm hay bướm mộng hóa Trang Chu? Trang Chu và bướm hẳn có sự khác nhau rồi. Đây chính là sự giao kết và biến hóa giữa người và vật…Về sau mới lấy các cụm từ “Trang Chu hóa bướm, Bướm hóa Trang Sinh, Hồ điệp mộng, Mộng hồ điệp, Điệp và Chu… để  viết hư cấu trạng thái về mộng; cũng dùng để viết về bướm.

Dịch thơ:

Nguyễn Văn Chử dịch

ĐỀ Ở ĐÌNH NGHỈ TRÊN NÚI CỦA THÔI ẨN SĨ

Lối đi hái thuốc đầy rêu

Núi non quanh quất ngoài lều xanh lơ.

Dưới hoa thèm được say sưa,

Lượn bay trong giấc mộng mơ bướm vàng. 

Tháng 12/2013