Thứ Hai, 27 tháng 1, 2014

NGÀY TẾT NHỚ QUÊ

Đông qua xuân đã đến rồi,
Lại thêm một tuổi quê người xa xôi.
Nhớ quê hương lắm ai ơi,
Tình sâu nghĩa nặng muôn đời vẫn ghi.

Nhớ làng Quao thuở xưa kia,
Người thân vất vả sớm khuya ngoài đồng.
Vụ mùa thu hoạch vừa xong,
Bà con hối hả xoay vòng vụ chiêm…

Nhớ quê hương đến triền miên,
Nhớ anh, nhớ chị, nhớ em vô cùng
Nhớ nơi ấy tổ tiên nằm,
Con con cháu cháu phải năng phụng thờ.

Nhớ quê hương đến ngẩn ngơ,
Ghép vào đôi điệu vần thơ ngượng ngùng.
Quê hương đằm thắm mặn nồng,
Xa quê nhưng vẫn nặng lòng với quê.

Lộc non chồi biếc xuân về,
Giao thừa, đất khách tái tê lòng người.
Gửi quê hương chúc đôi lời.
Tân xuân rộn rã tiếng cười âm vang.
Gái, trai, già, trẻ cả làng,
Đón mừng xuân mới chứa chan tình nồng
Hoa đào khoe sắc tươi hồng.
Bánh chưng, hành muối vui cùng “Xuân Quê”*.
Nguyễn Văn Chử
Tết Giáp Ngọ 2014

Ghi chú:


* “Xuân Quê” có ý nghĩa là tập thơ “Xuân Quê” của Hội người cao tuổi thôn Lâm Xuyên, 
cũng mang ý nghĩa “mùa xuân quê hương”.

TÂM SỰ

Xa quê đã mấy chục năm,
Tết nào cũng muốn về thăm quê nhà.
Nhớ dì, nhớ chú, nhớ cha,
Nhớ em, nhớ chị, lệ nhòa vành mi.
Tháng năm dần cứ trôi đi,
Tuổi già lẽo đẽo nó thì theo sau.
Ước gì có được phép màu,
Cho con vơi được nỗi sầu nhớ quê…
Nguyễn Văn Chử
Những ngày giáp Tết Giáp Ngọ 2014


Thứ Hai, 20 tháng 1, 2014

CUỐI NĂM, VỀ CHUNG NAM SƠN _ Mạnh Hạo Nhiên

Chữ Hán:
歲暮歸南山
孟浩然
北闕休上書,
南山歸敝廬。
不才明主棄,
多病故人疏。
白髮催年老,
青陽逼歲除。
永懷愁不寐,
松月夜窗虛。
Âm Hán Việt:
TUẾ MỘ QUY NAM SƠN
Mạnh Hạo Nhiên
Bắc khuyết hưu thượng thư,
Nam sơn quy tệ lư.
Bất tài minh chủ khí,
Đa bệnh cố nhân sơ.
Bạch phát thôi niên lão,
Thanh dương bức tuế trừ.
Vĩnh hoài sầu bất mị,
Tùng nguyệt dạ song hư.
Dịch Nghĩa:
CUỐI NĂM VỀ CHUNG NAM SƠN
Ta không nên dâng thư lên kinh đô nữa, mà hãy về với căn nhà nát ở Chung Nam sơn. Vì mình bất tài nên minh quân quên bỏ, vì mình bệnh tật nên bạn cũ xa lánh.
Tóc bạc thúc dục tuổi mỗi lúc một già đi, tiết xuân đưa năm cũ trôi qua. Nghĩ ngợi mãi, buồn không ngủ được, ban đêm ánh trăng chiếu trên hàng thông bên cửa sổ vắng vẻ.

Tác giả: Mạnh Hạo Nhiên (đã giới thiệu trong bài ĐẾN CHƠI THÔN TRANG NGƯỜI BẠN CŨ)

Ghi chú:
Nam sơn: tức Chung Nam sơn, ở phía tây nam thành Trường An
Bắc khuyết: chỉ Kinh đô.
Thanh dương: tiết trời xuân

Dịch thơ:
Nguyễn Văn Chử dịch:
CUỐI NĂM, VỀ CHUNG NAM SƠN
Dâng thư lên vua làm chi,
Chẳng bằng khăn gói ta về Chung Nam.
Tài hèn minh chúa đâu màng,
Tấm thân bệnh tật bạn vàng lánh xa.
Tóc sương thúc dục tuổi già,
Tiết xuân đưa đẩy đi qua năm tàn.
Đêm dài nghĩ ngợi miên man,
Thông bên cửa sổ trăng vàng buồn thay.
                                          Tháng 1/2014


Chủ Nhật, 19 tháng 1, 2014

TỔNG THỐNG

Tổng thống là tên gọi nguyên thủ hành chính tối cao quốc gia chế độ Cộng hòa. Chế độ tổng thống bắt nguồn từ nước Mỹ. Năm 1787, Hiến pháp Liên Bang Mỹ quy định: Đại quyền hành chính quốc gia giao cho Tổng thống, nhiệm kỳ Tổng thống là 4 năm, được bầu từ những người ứng cử tổng thống do các tiểu bang bầu chọn ra; Tổng thống là thủ trưởng hành chính tối cao, vừa là Tổng Tư lệnh bộ đội vũ trang; Tổng thống thông qua sự đồng ý của Nghị viện, có quyền bổ nhiệm Bộ trưởng, Sứ tiết Ngoại giao, Chánh án Tòa án tối cao và các quan chức khác của Chính phủ; Tổng thống còn có quyền phê chuẩn hoặc phủ quyết Dự luật Quốc hội thông qua. Tháng 1 năm 1789, căn cứ Hiến pháp, nước Mỹ đã tổ chức Tổng tuyển cử đầu tiên trong lịch sử, bầu Washington - nhà lãnh đạo kiệt xuất trong chiến tranh độc lập làm Tổng thống đầu tiên của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, cũng là vị Tổng thống đầu tiên trên thế giới. Washington vốn có thể làm Tổng thống suốt đời, nhưng ông chỉ đảm nhận hai nhiệm kỳ rồi quyết không tái nhiệm, vì thế các Tổng thống Mỹ về sau này hầu như tối đa chỉ hai nhiệm kỳ, riêng có Franklin D. Roosevelt là ngoại lệ, ông đảm nhận 4 nhiệm kỳ Tổng thống, đồng thời là Tổng thống suốt đời duy nhất.
ST

Thứ Năm, 9 tháng 1, 2014

ĐƯA TIỄN NGƯỜI ĐI - Vương Duy

Chữ Hán:
送别
王維
山中相送罷,
日暮掩柴扉。 
春草明年綠,
王孫歸不歸。
Âm Hán Việt:
TỐNG BIỆT
Vương Duy
Sơn trung tương tống bãi,
Nhật mộ yểm sài phi.
Xuân thảo minh niên lục,
Vương tôn qui bất qui.
Dịch nghĩa:
ĐƯA TIỄN NGƯỜI ĐI
Trong núi, sau khi đưa tiễn người đi, trời đã xế chiều, về đóng cánh cổng nghèo nàn lại. Sang năm cỏ xuân sẽ lại biếc xanh, không biết khách vương tôn có về không?
Tác giả:Vương Duy


Vương Duy ( năm 701 ~ 761) là nhân vật đại biểu của phái thơ sơn thủy điền viên đời Đường. Chiếm vị trí quan trọng trong lịch sử thơ ca Trung Quốc.
Thơ ngũ luật và ngũ tuyệt, thất tuyệt của Vương duy trình độ rất cao, rất đặc sắc trong thi đàn thơ Đường. Thơ thất luật của ông cũng hùng hồn tráng lệ, hoặc gọt giũa thanh nhã. Có ảnh hưởng rất lớn cho người đời sau.
Chính là do ông thường quen nhìn vạn vật bằng con mắt của bậc thiền nhân. Nên thơ ông mới có cái tĩnh mỹ, trong sáng, êm ả mà các thi nhân khác khó có được. Đặc biệt là ông miêu tả thiên nhiên, như:
人閑桂花落, 夜靜春山空。月出驚飛鳥,時鳴春澗中。鳥鳴澗》
“Nhân nhàn quế hoa lạc, dạ tĩnh xuân sơn không. Nguyệt xuất kinh phi điểu, thời minh xuân giản trung.” ((Điểu minh giản)) ( Dịch nghĩa: người thanh nhàn, hoa quế rụng, đêm yên lặng, núi xuân vắng vẻ. Trăng mọc làm lũ chim rừng kinh sợ, kêu mãi trong dòng suối xuân."Chim hót trong khe")


Dịch thơ: (bài Tống Biệt)
Nguyễn Văn Chử dịch
ĐƯA TIỄN NGƯỜI ĐI
Non sâu vừa tiễn người đi,
Cổng tre khép lại, chiều tà buồn tênh.
Sang xuân cỏ biếc đầu năm,
Vương tôn liệu có về thăm chốn này.
                                 11/01/14

Thứ Bảy, 4 tháng 1, 2014

TẶNG NGƯỜI ĐẸP TRÊN ĐƯỜNG - Lý Bạch

Ch Hán:

陌上贈美人
李白
駿馬驕行踏落花,
垂鞭直拂五雲車。
美人一笑褰珠箔,
遙指紅樓是妾家。

Âm Hán Việt:

MẠCH THƯỢNG
TẶNG MỸ NHÂN
Lý Bạch
Tuấn mã kiêu hành đạp lạc hoa,
Thùy tiên trực phất ngũ vân xa*.
Mỹ nhân nhất tiếu khiên châu bạc,
Dao chỉ hồng lâu thị thiếp gia.

Dịch nghĩa 
TẶNG NGƯỜI ĐẸP TRÊN ĐƯỜNG
Tuấn mã nghênh ngang giẫm lên hoa rụng, buông roi chạm ngay vào cỗ xe màu mây năm sắc.
Người đẹp mỉm cười vén rèm châu lên, chỉ về phía xa, nói lầu hồng kia là nhà thiếp.

Ghi chú: *Ngũ vân xa: Xe màu mây năm sắc của Tây vương mẫu
Dịch thơ:
Nguyễn Văn Chử dịch
TẶNG NGƯỜI ĐẸP TRÊN ĐƯỜNG
Ngựa kiêu hùng đạp xác hoa,
Buông roi vừa chạm tới xe nàng ngồi.
Vén dèm nàng mỉm miệng cười,
Nhà em phía trước chính ngôi lầu hồng.


                                                                          Tháng 1/2014