BÀI CA LÊN ĐÀI U CHÂU - Trần Tử Ngang

Chữ Hán: 登幽州臺歌 陳子昂 前不見古人， 後不見來者。 念天地之悠悠， 獨愴然而涕下。

Âm Hán Việt: ĐĂNG U CHÂU ĐÀI CA Trần Tử Ngang Tiền bất kiến cổ nhân, Hậu bất kiến lai giả. Niệm thiên địa chi du du, Độc thương nhiên nhi thế hạ!

Dịch nghĩa : BÀI CA LÊN ĐÀI U CHÂU Trông về trước không thấy người xưa, nhìn lại sau không thấy kẻ đến. Nghĩ trời đất lâu dài man mác, để một mình rơi lệ bùi ngùi!

Ghi chú: U Châu: nay là Bắc Kinh

Ảnh tác giả

Tác giả: Trần Tử Ngang

Trần Tử Ngang (năm 659 ~ 700 ), một trong những nhân vật cách tân thơ văn thời sơ Đường. Tự là Bá Ngọc. Vì đã từng nhậm chức Hữu thập di nên người đời sau còn gọi là Trần Thập Di. Thơ ông phong cách cao thượng, ngụ ý sâu xa, nét bút cứng cáp mạnh mẽ.

Trần Tử Ngang khi còn trẻ, gia đình khá giả, xem thường tiền bạc thích làm việc tốt, khảng khái nghĩa hiệp. Khi trưởng thành ra sức đọc sách, học rộng hiểu nhiều. Năm 24 tuổi đậu tiến sĩ, nhậm chức Hữu thập di, thẳng thắn can gián. Thời gian chịu tang phụ thân, quyên thần Võ Tam Tư sai Xạ Hồng huyện lệnh Đoàn Giản La thêu dệt tội danh, sau bức hại, làm cho Trần Tử Ngang chết oan trong tù.

Về mặt văn học, ông phản đối tác phong phù diễm của thời sơ Đường, chủ trương khôi phục phong cách Hán Ngụy, phản đối văn phong chủ nghĩa hình thức Tề, Lương. Sáng tác của ông gồm 38 bài thơ, như “Đăng U Châu đài ca”, “ Cảm ngộ”… đánh dấu sự chuyển biến phong cách thơ thời sơ Đường. Bài “Đăng U Châu đài ca” đã được coi là có giá trị trường tồn với thời gian.    

 

Dịch thơ

Nguyễn văn Chử dịch:

BÀI CA LÊN ĐÀI U CHÂU

Phía trước chẳng thấy người xưa,

Đằng sau nào có ai mà ai đâu.

Hay cho trời đất dài lâu,

Để mình ta với lệ sầu tuôn rơi!
                         HCM, 31/10/2013