LẦU HOÀNG HẠC - Thôi Hiệu

Lầu Hoàng Hạc

Tác giả: Thôi Hiệu
Thôi Hiệu (khoảng 704? – 754) là nhà thơ đời Đường TQ. Người Biện Châu (nay là huyện Khai Phong, tỉnh Hà Nam TQ). Đậu tiến sĩ, năm thứ 11, niên hiệu Khai Nguyên (723), đời Đường Huyền Tông. Làm đến chức Tư huân viên ngoại lang.

黃鶴樓 (Hoàng Hạc lâu) là bài thơ nổi tiếng của ông.

Tương truyền Lý Bạch khi qua chơi lầu Hoàng Hạc, đọc bài thơ này, có làm hai câu thơ sau:

Nhãn tiền hữu cảnh đạo bất đắc

Thôi Hiệu đề thi tại thượng đầu...

Dịch nghĩa:

Trước mắt có cảnh, nói không được
Vì thơ Thôi Hiệu đã đề bên trên.

Bài thơ “Hoàng Hạc lâu” cũng được nhiều bậc tiền nhân dịch rất hay ra tiếng Việt. Xin giới thiệu và góp thêm một bản dịch của mình dưới đây:

Chữ Hán: 黃鶴樓 崔顥 昔人已乘黃鶴去， 此地空餘黃鶴樓。 黃鶴一去不復返， 白雲千載空悠悠。 晴川歷歷漢陽樹， 芳草萋萋鸚鵡洲。 日暮鄉關何處是， 煙波江上使人愁。

Âm Hán-Việt: HOÀNG HẠC LÂU Thôi Hiệu Tích nhân* dĩ thừa hoàng hạc khứ, Thử địa không dư Hoàng Hạc Lâu. Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản, Bạch vân thiên tải không du du. Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ, Phương thảo thê thê Anh Vũ châu**. Nhật mộ hương quan hà xứ thị, Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Ghi chú:

Hoàng Hạc lâu: Lầu Hạc vàng thuộc huyện Võ Xương, tỉnh Hồ Bắc, nằm bên cạnh sông Trường Giang (Dương Tử), phong cảnh hùng tráng, là một trong những cảnh lầu nổi tiếng ở Trung Quốc. Cùng với lầu Nhạc Dương ở Hồ Nam, lầu Đằng Vương ở Giang Tây, ba ngôi lầu danh tiếng này được xếp vào hạng "Giang Nam tam đại danh lâu".

*Tích nhân: Theo sách Tề hài chí, người cưỡi hạc vàng qua nơi này là vị tiên Tử An.

**Anh Vũ châu: Bãi Anh Vũ (bãi Vẹt), ở sông Trường Giang, phía tây nam huyện Vũ Xương.

Dịch nghĩa:

LẦU HẠC VÀNG

Người xưa đã cưỡi hạc vàng bay đi, nơi đây chỉ còn lại tòa lầu tên là lầu Hạc Vàng. Hạc vàng một khi đã bay đi không trở lại nữa, mây trắng ngàn năm vẫn bay bồng bềnh trên không.

Hàng cây Hán Dương nổi bật trên dòng sông lúc trời tạnh, cỏ thơm trên bãi Anh Vũ mơn mởn xanh tươi. Lúc chiều tối, tự hỏi quê nhà nơi đâu? khói sóng trên sông khiến người ta buồn bã.

Dịch thơ:

Bản dịch của Tản Đà

GÁC HOÀNG HẠC

Hạc vàng ai cưỡi đi đâu,
Mà nay Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ.
Hạc vàng đi mất từ xưa,
Ngàn năm mây trắng bây giờ còn bay.
Hán Dương sông tạnh cây bày,
Bãi xa Anh Vũ xanh đầy cỏ non.
Quê hương khuất bóng hoàng hôn,
Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai.

Bản dịch của Trần Trọng San

HOÀNG HẠC LẦU

Người xưa cưỡi hạc bay đi mất,
Riêng lầu Hoàng Hạc vẫn còn đây.
Hạc đã một đi không trở lại,
Man mác muôn đời mây trắng bay.
Hán Dương sông tạnh, cây in thắm,
Anh Vũ bờ thơm, cỏ biếc dày.
Chiều tối, quê nhà đâu chẳng thấy,
Trên sông khói sóng gợi buồn ai.

Nguyễn văn Chử dịch

LẦU HOÀNG HẠC

Người xưa cưỡi hạc đi rồi,

Trơ lầu Hoàng Hạc còn ngồi nơi đây.

Hạc vàng đã mãi xa bay,

Mênh mang mây trắng giăng đầy ngàn năm.

Hán Dương in bóng sông xanh,

Bãi Anh Vũ rợp cỏ lành ngát thơm.

Chiều tà đâu bóng quê hương,

Mặt sông khói sóng gợi vương nỗi buồn.

Tp HCM 1/10/2013