ĐƯA TIỄN TÂN TIỆM Ở LẦU PHÙ DUNG - Vương Xương Linh

Chữ Hán: 芙蓉樓送辛漸 王昌齡 寒雨連江夜入吳， 平明送客楚山孤。 洛陽親友如相問， 一片冰心在玉壺。

Âm Hán Việt PHÙ DUNG LÂU TỐNG TÂN TIỆM Vương Xương Linh Hàn vũ liên giang dạ nhập Ngô, Bình minh tống khách Sở sơn cô. Lạc Dương thân hữu như tương vấn, Nhất phiến băng tâm tại ngọc hồ.

Tác giả: Vương Xương Linh

Vương Xương Linh (698– 756). Tự là Thiếu bá. Người Thái Nguyên, Sơn Tây – “cũng có nguồn dẫn khác là người Kinh Triệu, Trường An?” (nay là Tây An, Thiểm Tây), dân tộc Hán, TQ. Là nhà thơ biên ải nổi tiếng thời Thịnh Đường, người đời sau gọi là “Thất tuyệt thánh thủ”. Thuở nhỏ nghèo khổ. Năm thứ 15 Khai Nguyên ( 727 ) thi đậu tiến sĩ, được bổ làm chức Hiệu-thư-lang. Sau vì sơ suất về hành vi, bị biếm ra làm chức úy tại Long Tiêu (nay là huyện Kiềm Dương, tỉnh Hồ Nam), người đời còn gọi ông là Vương Long Tiêu. Khi trở về quê nhà lánh nạn An Lộc Sơn, bị thứ sử Lư Khâu Hiểu giết chết vì tư thù, lúc đó mới 58 tuổi.

Thơ Vương Xương Linh hiện còn hơn 180 bài, có thể chia làm 2 loại, một loại là thơ biên ải, đại biểu là “Xuất tái”, “Tòng quân hành”; một loại là miêu tả đời sống của phụ nữ, đại biểu là “Thái liên khúc”, “Việt nữ”…

Ông được người đời gọi là Thi Thiên tử. Có bạn thân là Vương Chi Hoán và Tân Tiệm.

Ghi chú: 

+“Nhất phiến băng tâm tại ngọc hồ.” Câu nói ẩn dụ ví với người trong sạch, thanh liêm chính trực; là “một tấm lòng trong suốt như băng trong chiếc bình ngọc”, không nên hiểu là “một mảnh lòng băng giá trong chiếc bình ngọc”.

+Lầu Phù Dung: ở tây bắc Nhuận Châu (nay là tp Trấn Giang, tỉnh Giang Tô)

+Lạc Dương: ở phía tây tỉnh Hà Nam, bờ nam Hoàng Hà. TQ

+Tân Tiệm: một người bạn của nhà thơ

+Khách: ở đây chỉ Tân Tiệm

Dịch nghĩa:

ĐƯA TIỄN TÂN TIỆM Ở LẦU PHÙ DUNG

Mưa lạnh giăng đầy sông, ban đêm tạt vào đất Ngô. Lúc bình minh, tiễn đưa khách, thấy núi Sở như trơ trọi. Khi bạn về tới Lạc Dương, nếu các thân hữu có hỏi thăm về tôi, thì hãy nói giùm: vẫn một tấm lòng trong suốt như băng trong chiếc bình ngọc.

Dịch thơ:

Nguyễn Văn Chử dịch

ĐƯA TIỄN TÂN TIỆM Ở LẦU PHÙ DUNG

Đêm sông mưa lạnh vào Ngô,

Sớm ra tiễn khách, núi trơ một mình.

Lạc Dương ai có hỏi thăm,

Ngọc hồ vẫn tấm lòng băng, thưa giùm.

                                                    Bà Rịa - Vũng Tàu, tháng 5/2014