THƠ LÀM NƠI ĐẤT KHÁCH - Lý Bạch

Lý Bạch

Lý Bạch ( năm 701 ~762), tự là Thái Bạch, hiệu là Thanh Liên cư sĩ, lại lấy hiệu là “ Trích tiên nhân”,  là nhà thơ lãng mạn vĩ đại đời Đường Trung Quốc được người đời sau gọi là “ thi tiên”, ghép tên gọi chung với Đỗ Phủ là “Lý Đỗ”.

Lý Bạch sống trong thời kỳ cực thịnh đời Đường, mang lý tưởng “Tế thương sinh”, “an lê nguyên”, phần lớn thơ ông, đã phản ánh cảnh tượng phồn vinh của thời đại, cũng lột tả và phê phán sự hoang dâm và hủ bại của tập đoàn thống trị, biểu hiện tinh thần khinh bỉ quyền quý, chống đối sự ràng buộc truyền thống, mưu cầu tự do và lý tưởng. Về mặt nghệ thuật thơ của ông sức tưởng tượng mới lạ, thai nghén kỳ dị, tình cảm mãnh liệt, cảnh tình kỳ vĩ lộng lẫy, ngôn ngữ tươi mát trong sáng, khí thế hùng hồn, hình thành phong cách nghệ thuật hào hoa, siêu việt, đạt tới đỉnh cao nghệ thuật thơ ca lãng mạn cổ đại Trung Quốc. Đường triều Văn Tông ngự phong thơ ca Lý Bạch, múa kiếm của Bùi Mân, thảo thư của Trương Húc là “ Tam tuyệt”.

          Dưới đây xin giới thiệu bài thơ "khách trung tác" (thơ làm nơi đất khách)" một trong những bài thơ hay nhất của ông:

Chữ Hán: 客 中 作  李白 蘭 陵 美 酒 鬱 金 香  玉 碗 盛 來 琥 珀 光  但 使 主 人 能 醉 客  不 知 何 處 是 他 鄉

Âm Hán Việt: KHÁCH TRUNG TÁC Lý Bạch Lan Lăng mỹ tửu uất kim hương, Ngọc uyển thịnh lai hổ phách quang. Đãn sử chủ nhân năng túy khách, Bất tri hà xứ thị tha hương.

Ghi chú:

Lan Lăng: Tên đất nằm ở phía đông, huyện Dịch, tỉnh Sơn Đông.

Uất Kim Hương: Tên một loài hoa thơm, rễ và hoa có thể làm thuốc an thần.

Dịch nghĩa: 

THƠ LÀM NƠI ĐẤT KHÁCH

Rượu quý vùng Lan Lăng thơm mùi hoa Uất Kim, đựng trong chén ngọc càng ánh lên rực rỡ màu hổ - phách của rượu. Nếu Chủ nhân có thể làm khách say sưa, thì chẳng còn biết nơi nào là quê người cả.

Dịch thơ:

Nguyễn Văn Chử dịch 

THƠ LÀM NƠI ĐẤT KHÁCH

Lan Lăng rượu quý thơm nồng,

Rực màu hổ phách đựng trong chén ngà.

Gia chủ biết mời say ta,

Non sông đâu chẳng là nhà là quê.

Tp HCM, 21/3/2013