THƠ ĐƯỜNG VỚI LỤC BÁT

                Tác giả Vũ Khánh, người quyết tâm dịch thơ Đường ra "lục bát" đã giới thiệu; "Có những bản dịch thơ Đường sang tiếng Việt của các bậc Tiền nhân tài tình đến mức vượt lên trên cái sự “ tín - đạt - nhã” để thành ra như một tác phẩm độc lập, song hành cùng nguyên tác; nhất là các tác phẩm được chuyển sang thể lục bát".
                Thể thơ lục bát chỉ bắt đầu xuất hiện từ đời Trần, rất lâu sau đời Đường của đất nước Trung Quốc; nhưng có lẽ nó rất có duyên với thơ Đường, phải chăng là ở cái điệu bình dân, dễ ngâm nga, dễ nhớ, dễ thuộc ở xứ Việt ta? Quả là rất lạ. Vài ví dụ dưới đây minh chứng cho điều này; trong đó đầu tiên phải kể đến là bài ca dao Việt; được cho là một nghệ sĩ khuyết danh dịch ra một cách tài tình từ bài Mẫn Nông - Kỳ nhị của Lý Thân.
            Lý Thân 李紳 (772-846), tự Công Thuỳ 公垂, người Vô Tích, Nhuận Châu (Trung Quốc), thi nhân đời Trung Đường. Bài Mẫn Nông - Kỳ nhị của ông đã được một nghệ sĩ khuyết danh dịch ra một cách tài tình, để lại dấu vết trong kho tàng ca dao Việt Nam.

Chữ Hán: 古風（憫農）其二  鋤禾日當午， 汗滴禾下土。 誰知盤中飧， 粒粒皆辛苦。

Phiên âm Hán Việt: Cổ Phong (Mẫn Nông) - Kỳ nhị Sừ hoà nhật đương ngọ Hãn trích hoà hạ thổ Thuỳ tri bàn trung xan Lạp lạp giai tân khổ

.

Dịch nghĩa:

Làm ruộng giữa lúc đang buổi trưa, mồ hôi nhỏ xuống gốc lúa. Có ai hiểu thấu trong bữa ăn,  từng hạt cơm ăn đều thấm đẫm sự vất vả của nhà nông.

Bản dịch cũng là

Bản Ca dao Việt:
Cày đồng đang buổi ban trưa,
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần..

静夜思                    李白 床前明光                  疑是地上霜 擧頭望明月 低頭思故鄉

TĨNH DẠ TƯ Lý Bạch Sàng tiền minh nguyệt quang, Nghi thị địa thượng sương. Cử đầu vọng minh nguyệt, Đê đầu tư cố hương.

                                               Bài dịch của Trần Trọng San:

Ý nghĩ trong đêm vắng

Trước giường ngắm ánh trăng sa,

Trắng phơi mặt đất, ngỡ là ánh sương

Ngẩng đầu trông ngắm vầng trăng;

Cúi đầu, lại nhớ xóm làng ngày xưa.

Bài dịch của Lương Nam Xương (Ái Nhĩ Lan):

Đêm lặng nhớ nhung

Đêm khuya trăng rọi bên giường,

Ngỡ là mặt đất phủ sương trắng ngần.

Ngẩng đầu ngắm bóng trăng ngân,

Cúi đầu man mác muôn phần nhớ quê.

Nguyễn Văn Chử dịch

Đêm lặng nhớ quê

Đầu giường trăng rọi sáng ngời,

Ngỡ như khắp chốn bời bời sương sa.

Ngẩng đầu ngắm chị Hằng Nga,

Cúi đầu sực nhớ quê cha vô ngần.