BAN ĐÊM LÊN THÀNH THỤ HÀNG, NGHE SÁO THỔI - Lý Ích

Chữ Hán: 夜上受降城聞笛 李益 回樂峰前沙似雪， 受降城外月如霜。 不知何處吹蘆管, 一夜征人盡望鄉。

Âm Hán Việt: DẠ THƯỚNG THỤ HÀNG THÀNH VĂN ĐỊCH Lý Ích Hồi Nhạc phong tiền sa tự tuyết, Thụ Hàng thành ngoại nguyệt như sương. Bất tri hà xứ xuy lô quản, Nhất dạ chinh nhân tận vọng hương.

Tác giả: Lý Ích

Lý Ích tự là Quân Ngu (749 – 827); người đất Cô Tang, Huyện Lũng Tây (nay là Vũ Uy, tỉnh Cam Túc, TQ). Năm 769 (đời Đường Đại Tông) thi đậu Tiến sĩ. Được bổ làm chức úy tại huyện Trịnh; bất mãn, từ chức, đi du lịch vùng Yên, Triệu. Sau đến tòng sự với Lưu Tế, tiết độ sứ U Châu (năm 797), rồi giúp việc trong mạc phủ của Bân Ninh. Trong đời Đường Hiến Tông, về triều làm các chức Bí thư thiếu giám, Tập hiền Học sĩ… Bị giáng chức vì làm thơ tỏ ý oán vọng. Sau được phục chức rồi thăng làm Thị ngự sử. Cuối cùng làm đến Lễ bộ Thượng thư (năm 827).

Ông là cao thủ thể thất tuyệt trong thơ biên thùy. Thơ ông sáng tác, xúc động bi tráng, phong cách gần giống Vương Xương Linh. Tác phẩm hiện còn lưu giữ 2 quyển “Lý Ích tập”; 2 quyển “Lý Quân Ngu thi tập”.

Ghi chú:

Hồi Nhạc phong: núi Hồi Nhạc, ở tây nam huyện Linh Vũ, tỉnh Cam Túc, TQ.

Thụ Hàng thành:  đời Đường có ba thành Thụ Hàng, do Trương Nhân Nguyện xây dựng, ở đây là chỉ Tây Thành.

Lô quản: là nhạc cụ thổi của người Hồ phương Bắc TQ chế tác từ cây sậy.

Dịch nghĩa:
BAN ĐÊM LÊN THÀNH THỤ HÀNG, NGHE SÁO THỔI

Trước núi Hồi Nhạc cát trắng như tuyết, ngoài thành Thụ Hàng trăng sáng như sương.

Không biết tiếng sáo thổi lên từ nơi nào, khiến cho các chinh phu cả đêm thảy đều trông ngóng về quê hương.

Dịch thơ

Nguyễn văn Chử dịch:

BAN ĐÊM LÊN THÀNH THỤ HÀNG, 
NGHE SÁO THỔI

Núi Hồi cát trắng tựa sương

Thụ Hàng trăng sáng như gương trong ngần.

Bỗng đâu nghe tiếng sáo ngân,

Chinh phu đêm ấy muôn phần nhớ quê.

HCM, 2/11/2013